अधिकांशबालिकानां कृते मेकअपः मुख्या प्रक्रिया अस्ति । परन्तु भिन्न-भिन्न-स्त्री-प्रकारेषु मेकअप-प्रयोगाय भिन्न-भिन्न-पद्धतिः आवश्यकी भवति । प्रायः कृष्णनेत्रयोः कृष्णकेशयोः च संयोजनं द्रष्टुं शक्यते । तादृशानां बालिकानां बलवत्, दृढ-इच्छा-चरित्रं भवति इति मन्यते । अस्य प्रकारस्य मेकअपस्य चयनं न सुलभं यतः बालिकानां लक्षणं पूर्वमेव उज्ज्वलं विलक्षणं च रूपं भवति ।
कृष्णनेत्रेषु मेकअपस्य विशेषताः
कृष्णनेत्रेषु केशेषु च महिलानां कृते छायाचयनकाले कतिपयानां नियमानाम् अनुसरणं महत्त्वपूर्णम् अस्ति । अस्य स्वरूपस्य मेकअपस्य स्वकीयानि विशिष्टानि विशेषतानि सन्ति-
- वर्णयोजनायां ध्यानं दातुं योग्यम् अस्ति । बैंगनी, बरगण्डी, श्यामभूरे रंग के छायाओं का प्रयोग करना अनुशंसित है। उज्ज्वलः हरितः नीलः च स्वराः अतीव सामञ्जस्यपूर्वकं न संयोजिताः भविष्यन्ति।
- सम्यक् शिल्पकारस्य चयनं महत्त्वपूर्णम् अस्ति। उष्णः तटस्थः वा भूरेण वर्णः करिष्यति। अतिधूसरछायाभ्यः प्राधान्यं दातुं न शस्यते, तेषां कारणात् जडतायाः, विवर्णतायाश्च प्रभावः भवति ।
- आड़ू अथवा किञ्चित् गुलाबी लालिमा पर ध्यान देना योग्य है, परन्तु भूरे रंग या उज्ज्वल बैंगनी रंग को छोड़ दें।
- अतिकृष्णा जडच्छायाश्च नेत्रेषु न प्रयोक्तव्याः । एतादृशः मेकअपः “क्लान्ततायाः क्रोधस्य च प्रभावः” सृजति ।
- कन्यायाः कृष्णकेशाः नेत्रे च भवन्ति चेत् उज्ज्वलः अधररञ्जकः उत्तमः दृश्यते । मृदुगुलाबी अधररञ्जनानि उपयुक्तानि सन्ति।
न शस्यते उज्ज्वलौष्ठं कृत्वा नेत्रेषु उज्ज्वलछायाः युगपत् । एतादृशः मेकअपः अश्लीलः दृश्यते, प्रतिबिम्बं दूषयति च।
स्किन प्रिप एवं टोन आवेदन
मेकअप आरभ्यतुं पूर्वं मुखस्य त्वचां सज्जीकर्तुं महत्त्वपूर्णम् अस्ति । ताजां स्वच्छं च स्थापयितुं मेकअपं कर्तुं पूर्वं तत् स्क्रब् करणीयम् । सोडा वा कॉफी वा स्क्रबस्य आधाररूपेण परिपूर्णम् अस्ति।
प्राकृतिक उत्पादों को प्रभावी ढंग से मृत त्वचा कणों को दूर करते हैं क्योंकि उनमें अपघर्षक बनावट होती है।
- प्रथमं उष्णजलेन त्वचां वाष्पयन्तु।
- स्क्रब को लगाकर हल्के गति से त्वचा को मालिश करें।
- उष्णजलेन प्रक्षालनं कुर्वन्तु।
- मुखस्य उपरि मॉइस्चराइजरं प्रयोजयन्तु अथवा अपरिष्कृतं द्राक्षाफलं वा खुबानीबीजतैलं वा उपयुज्यताम्। नारिकेले, सन, जोजोबा इत्यादिभिः प्रभावी परिणामः दर्शितः भवति ।
- एकदा अवशोषितं कृत्वा अतिरिक्तं ऊतकेन निष्कासयन्तु।
त्वक् शुद्ध्य आर्द्रीकरणं कृत्वा स्वरं प्रयोक्तुं प्रवर्तयन्तु : १.
- हस्तस्य पृष्ठभागे किञ्चित् आधारं निपीड्य स्पंजेन ललाटात् हनुमत्पर्यन्तं गच्छन् समानरूपेण लेपनं कुर्वन्तु ।
- यदि त्वचा पर नेत्रों के नीचे पिम्पल्स या कृष्ण वृत्त हैं तो को गोपनीय द्वारा मुखौटा लगाएं। उपरि चूर्णस्य लघुस्तरं सिञ्चन्तु।
कृष्णाक्षीणां कृष्णकेशानां बालिकानां कृते मेकअपं कृत्वा
कृष्णकेशानां नेत्राणां च स्वामिनः कृते मनोहरं मेकअपं प्राप्तुं भवन्तः सर्वान् निर्देशान् पदे पदे अनुसरणं कुर्वन्तु। एतेन पद्धतिः त्रुटिं कर्तुं जोखिमं न्यूनीकरोति ।
दिन मेकअप
दिवस मेकअप सबसे सामान्य प्रकार माना जाता है। अन्येषां सर्वेषां युक्तीनां निष्पादनस्य मुख्याधारः अस्ति । दिवस मेकअप स्टेप: 1।
- मुखं स्वच्छं कृत्वा आर्द्रीकरणं कुर्वन्तु। ग्रीष्मकाले एसपीएफ आधारेण सूर्यकिरणात् रक्षणं कुर्वन्तु।
- लघु एवं बड़े दागों पर सुधारक लगाएं। आधारस्य सदृशं छायां चिनुत। अङ्गुलीभिः वा लघु-ब्रशेन वा पट्टिका-गतिभिः सह गोपनीयं मिश्रयन्तु । तदनन्तर सम गति से आधार लगाएं। मञ्चस्य अन्तिमः सोपानः आधारात् लघुतरं स्वरं गोपनीयस्य प्रयोगः भवति । एतेन नेत्रयोः अधः कृष्णवृत्तानि गोपनीयानि भविष्यन्ति ।
- मुखस्य विशेषताः सम्यक् कुर्वन्तु। शिल्पकार का प्रयोग करें। गण्डास्थिषु नासिकापक्षेषु ललाटेषु च स्थापयेत् । ततः लज्जनं गृहीत्वा गण्डयोः लघुगत्या मिश्रयन्तु। तदनन्तर गण्डास्थियों पर, भ्रू के नीचे, अधर के ऊपर, नासिका के केन्द्र में हाइलाइटर लगाएं।
- इदानीं भ्रूभङ्गस्य वारः अस्ति। मध्यम-मृदु-पेन्सिलस्य उपयोगः शस्यते । लुप्तरोमान् आकृष्य भ्रूणां सम्यक् आकारं निर्मान्ति । भवन्तः फिक्सिंग् जेल् इत्यस्य उपयोगेन “फ्लफी भ्रू” इत्यस्य फैशनप्रभावं प्राप्तुं शक्नुवन्ति ।
- ततः नेत्रेषु गच्छतु। दिवा मेकअपस्य एकः महत्त्वपूर्णः घटकः अस्ति यत् पलकस्य क्रीजं कृष्णं करोति । अस्मिन् क्षेत्रे शिल्पकं निम्नपक्ष्मं च मृदुयुक्तेन ब्रशस्य उपयोगेन प्रयोजयन्तु । पलकस्य केन्द्रे स्फुरद्भिः सुवर्णरजतच्छायैः प्रयोजयेत् । अन्तिमः सोपानः अस्ति यत् भवतः पलकयोः काजलेन रेखाङ्कनं करणीयम्।
- अन्तिमः चरणः अधरस्य परिकल्पना भवति । कोऽपि अधररञ्जकः उपयुक्तः भवति – क्रीमः वा मैट् वा, इष्टे सति चमकदारः। ग्रीष्मकाले उज्ज्वलाः, रसयुक्ताः छायाः सामञ्जस्यपूर्वकं दृश्यन्ते।
अल्पमात्रायां उत्पादानाम् उपयोगेन दिवा मेकअपस्य अधिकतमं स्वाभाविकता भविष्यति।
व्यापार मेकअप
व्यापारिक मेकअप में अधिकतम तीव्रता का पालन करना चाहिए। नित्यस्यैव सिद्धान्तेन क्रियते, परन्तु तस्य त्रयः विशिष्टाः लक्षणाः सन्ति ।
- बृहत् सेक्विन् विना हाइलाइटरं चिनुत। मुख्यं वस्तु अस्ति यत् एतत् प्राकृतिकं कान्तिं ददाति।
- व्यापारिकमेकअपस्य कृते उपरि दृष्ट्वा अग्रभागयुक्ताः स्पष्टाः समृद्धाः च बाणाः विशेषतया उपयुक्ताः भविष्यन्ति।
- अधररञ्जनस्य विषये तु अस्मिन् प्रकारे मेकअप-प्रकारे पेन्सिलं, मट्ट-ओष्ठकं च संयोजयन्तु । प्रकाशस्य अभावः मेकअपं कठोरं करोति।
रोमान्टिक मेकअप
एतादृशः मेकअपः कान्तिं प्रकाशं च दातुं आधारितः भवति । अस्मिन् तन्त्रे धूलिपूर्णगुलाबीछायाणां प्रयोगः अनुशंसितः अस्ति । रोमान्टिक मेकअपस्य निर्माणम् : १.
- मॉइस्चराइजर को लेकर उसके बाद दीप्तिमान आधार लगाएं।
- अपूर्णताओं को छिपाने एवं अधिकतम प्राकृतिकता देने के लिए कंसीलर या बीबी क्रीम लगाएं। एतादृशैः साधनैः भवन्तः मुँहासे गोपयितुं नेत्रयोः अधः कृष्णवृत्तान् दूरीकर्तुं शक्नुवन्ति ।
- सुधारार्थं कर्णपर्यन्तं छायां प्रसारयित्वा गण्डयोः लज्जनस्य उपयोगं कुर्वन्तु । हाइलाइटरः त्वचां “दीप्तिम्” कर्तुं साहाय्यं करिष्यति। सर्वेषु क्षेत्रेषु अल्पमात्रायां प्रयोजयन्तु, परन्तु दिवा मेकअपस्य अपेक्षया किञ्चित् अधिकं प्रयोजयन्तु । स्वाभाविकं न विस्मर्तुं मुख्यं वस्तु ।
- नेत्रेषु गत्वा कस्मिंश्चित् युक्तिं लप्यताम्। चलने वाले पलक पर रजत एवं गुलाबी ग्लिटर नेत्रछाया लगाएं। ततः कृष्णवर्णीयं नेत्रछायाम् अल्पं लज्जनेन मिश्रयित्वा अधः पलकं स्थापयन्तु । तदनन्तरं काजलैः पलकं यथाशक्ति दीर्घं, मृदु च कृत्वा आच्छादयेत् ।
- अधरेषु टिन्टेड् ग्लॉस् इत्यस्य उपयोगं कुर्वन्तु।
सायं मेकअप
एतादृशः मेकअपः सर्वदा कठिनतमः इति मन्यते स्म । सायं मेकअपस्य कृते सर्वाधिकं प्रयुक्तं तन्त्रं धूमकेत्रं भवति । मुख्यं वस्तु धुन्धं सम्यक् निष्पादयितुं, तत् सुन्दरं कृत्वा।
- सायं मेकअपं अधिकतमं स्थायित्वं आवश्यकं भवति। प्रथमं मॉइस्चराइजरं प्रयोजयन्तु, ततः भारी आधारं स्थापयन्तु। त्वक्प्रसाधनसामग्रीणां च मध्ये बाधकं निर्माति, छिद्राणि गोपयति, स्निग्धं कान्तिं च निवारयति ।
- केवलं अस्मिन् प्रकारे मेकअप-प्रकारे स्वर-प्रयोगात् पूर्वं प्रथमं नेत्राणि चित्रितानि भवन्ति । आधारं सम्पूर्णे पलकस्य उपरि स्थापयन्तु (एतत् वर्णं सुधरयिष्यति तथा च मेकअपस्य “मोजानां” समयं विस्तारयिष्यति)। भूरे, बरगण्डी या कृष्ण रंग के छायाओं का प्रयोग करें। सम्पूर्ण चलने वाले पलक पर पेन्सिल से छाया खींचें। तदनन्तरं पेन्सिलात् किञ्चित् लघुतरच्छायाभिः छायाभिः आच्छादयेत् । तेषां साहाय्येन सीमानां गुणात्मकरूपेण छायाकरणं कृत्वा सम्यक् धुन्धं निर्मातुं शक्यते । भ्रूभङ्गं न गन्तव्यं वर्णः, मन्दिरेषु प्रवहन् सुस्पष्टं प्रयोज्यते। तदनन्तरं कृष्णपेन्सिलेन अधः श्लेष्मस्य उपरि रङ्गं कृत्वा अधः पलकस्य छायाभिः समानानि गतिविधयः पुनः पुनः कुर्वन्तु । यदि रोचते तर्हि स्वस्य मेकअपं मैट् त्यजन्तु, अतिरिक्तप्रकाशार्थं च वर्णकं प्रयोजयन्तु।
- मिथ्यापक्ष्माणि संलग्नं कुर्वन्तु अथवा काजलेन स्वस्य निर्माणं कुर्वन्तु, यथासम्भवं दीर्घीकरणं कृत्वा फ्लफं कुर्वन्तु।
- ब्रेकआउट् आच्छादने सहायकं भवितुं स्थूलं आधारं प्रयोक्तुं गच्छन्तु। नेत्रस्य अधः वृत्तानि लघुतरेण गोपनीयेन गोपयन्तु। चूर्णेन सह परिणामं अवश्यं सेट् कुर्वन्तु। अन्ते ब्लश, हाइलाइटर एवं मूर्तिकार बिछाएं।
- भ्रूभङ्गस्य विषये तु सायं मेकअप-करणे अधररञ्जनस्य उपयोगः शस्यते । ते भवन्तं सुन्दरं आकारं दातुं, समग्रं प्रतिबिम्बं यथासम्भवं स्वाभाविकं कर्तुं च अनुमन्यन्ते। अन्तिमफलं जेलेन अवश्यं निश्चयं कुर्वन्तु।
- सायं मेकअपस्य अन्तिमः चरणः लिप्स्टिकं प्रयोक्तुं भवति। अस्मिन् सति नग्नवर्णेषु प्राकृतिकछाया, मैट् अथवा क्रीम लिपस्टिकस्य उपयोगः सर्वोत्तमः । न न्यूनं सेक्सी उज्ज्वलवर्णाः दृश्यन्ते।
किशोर श्रृंगार
अस्य प्रकारस्य मेकअपस्य नाम पूर्वमेव स्वयमेव वदति। श्यामकेशानां कृष्णलोचनानां च तरुणसुन्दरीनां कृते उपयुक्तम् । एषः विकल्पः क्लासिकदिवसस्य मेकअपस्य सदृशः अस्ति, परन्तु केचन परिवर्तनानि समाविष्टानि सन्ति:
- हल्के एवं भारहीन फाउण्डेशन का प्रयोग करें।
- सुधारार्थं न्यूनतमं ब्रोंजरस्य उपयोगः सर्वोत्तमः । अङ्गुल्या लघुमिश्रणं कृत्वा दाहेषु बिन्दुयुक्तं प्रयोजयन्तु ।
- भ्रूभङ्गस्य कृते पेन्सिलस्य, छायायाः, अधरस्य वा प्रयोगः अनुमतः अस्ति । भ्रूभङ्गस्य कृते फिक्सिंग् जेल् अपि शस्यते यत् तेभ्यः प्राकृतिकं, मृदुप्रभावं च दातुं शक्यते ।
- किशोर मेकअप में पलकों पर तेजस्वी छायाओं एवं पलकों पर काजल का सौभाग्य दें।
- १५–१७ वर्षेषु बाणकर्षणं स्वीकार्यं भवति । तान् कृष्णवर्णान् वा, उज्ज्वलान् कुरुत।
- अधरेषु कृष्णरक्तवर्णीयछायाः प्रयोक्तुं अनिष्टम् । अधिकानि सौम्यानि ओष्ठानि च ग्लोसानि च करिष्यन्ति।
किशोर-मेकअप-मध्ये मलाई-युक्तानां बनावटानाम् उपयोगः अनिष्टः भवति । ते छिद्रेषु रुद्धाः भवन्ति तथा च दाहाः, छिलकाः च अधिकं लक्ष्यन्ते।
सामान्य मेकअप त्रुटियाँ
कृष्णनेत्राणां कृष्णकेशानां कृते मेकअपं कुर्वन्ती त्रुटिः कर्तुं अतीव सुलभम् अस्ति । लघु-लघु-अशुद्धिभिः अपि भवन्तः प्रतिबिम्बं दूषयितुं शक्नुवन्ति । केचन सामान्याः त्रुटयः सन्ति- १.
- बहु प्रसाधन सामग्री। अतिरिक्तप्रसाधनसामग्रीप्रयोगस्य जोखिमः अस्ति । चूर्णं, आधारं च विशेषतया लक्ष्यते।
- आधार की गलत छाया। आधाराः त्वक्-उपरि आक्सीकरणं कर्तुं समर्थाः भवन्ति, अतः अनेकैः छायाभिः कृष्णतराः भवन्ति । ७५% मध्ये अशुद्धरूपेण चयनितः स्वरः दूषितं मेकअपं जनयितुं शक्नोति ।
- “मलिन” छायाकरणम्। सस्तानां छायानां प्रयोगे एतत् भवति । छायाकरणकाले ते अन्यैः सह विषमरूपेण मिश्रयन्ति, यत् अबोधच्छायानां धुन्धलबिन्दुषु परिणमति ।
- कृष्णा भ्रूः । कृष्णा भ्रू पेन्सिल का प्रयोग न करें। प्रकृत्या कस्मैचित् कृष्णभ्रूः न दत्ता इति प्रवर्तनीयम् । तदनुसारं कृष्णभ्रूः प्राकृतिकरूपेण न दृश्यते । आदर्शः विकल्पः चॉकलेट् अथवा ग्रेफाइट् वर्णाः सन्ति ।
- निचले पलक पर आईलाइनर। अनेकाः महिलाः जोखिमं स्वीकृत्य अधः पलकस्य उपरि नेत्ररेखां प्रयोजयन्ति, केवलं श्लेष्मपृष्ठे एव कृष्णपेन्सिलस्य उपयोगः अनुमतः इति विस्मरन्ति, केवलं उज्ज्वल, सायं मेकअपं च कुर्वन्ति
- अतिविस्तृताः कृशाः वा भ्रूभङ्गाः। प्राकृतिक एवं फुलफुल भौंह मुख्य प्रवृत्ति माना जाता है। यदि भ्रूभङ्गस्य आकारः संकीर्णः इव भासते तर्हि बहुप्रसाधनसामग्रीभिः विस्तृतं कर्तुं न प्रयतध्वम् । कृशभ्रुवः निर्मातुं इच्छायाः विषये तु ते चिरकालात् फैशनात् बहिः सन्ति, आधुनिकमेकअप-मध्ये स्थानात् बहिः दृश्यन्ते च ।
- गहरे अधर समोच्च। यथासम्भवं अधरस्य प्राकृतिकछायायाः सङ्गतिं कर्तुं वा अधरस्य प्राकृतिकछायायाः सङ्गतिं कर्तुं वा योग्यं पेन्सिलं चयनं कर्तुं अतीव महत्त्वपूर्णम्। समोच्चे कृष्णच्छायाम् प्रयोक्तुं अधरं कुरूपं भवति, तेषां आकारं दूषयति च ।
स्मर्तव्यं यत् अलङ्कारिकप्रसाधनसामग्री अपूर्णतायाः निवारणे सहायकं प्रभावी साधनम् अस्ति, परन्तु तेषां उपयोगः अतीव सावधानीपूर्वकं करणीयः । किञ्चित् त्रुटिः अपि समग्रं बिम्बं दूषयितुं शक्नोति। विशेषतः कृष्णकेशानां कृष्णनेत्रयोः च संयोगयुक्तानां बालिकानां कृते कथनं प्रवर्तते । प्रमादेन मेकअपेन एतादृशे अद्भुते रूपे दोषान् योजयितुं न कठिनम्।
